رساهنر پایگاه خبری تحلیلی ایران و جهان
پریس تنظیفی
آیا اسکار به صنعت سینمای کشورهای شرکت کننده در این مراسم ، یا به فرهنگ و تمدن آنها، اعتبار می بخشد ؟ با توجه با این که سینمایکی ازمهترین ویترین های تاریخ، تمدن و فرهنگ یک مملکت محسوب می شود. بنابراین سینما می تواند نشان لیاقتی باشد برای پیشرفت فرهنگی هنری ممالک دنیا .از آنجا که یکی از مهمترین رویداد فرهنگی هنری جهان اسکار است . لذا شرکت در این مراسم به نوعی اعتبار بخشی به این صنعت مهم است.
سالیانه افراد زیادی از اقصی نقاط مختلف دنیا برای دیدن از این مراسم و عده ای برای دیدار با ستاره های هالیوود ، به محل برگزاری مراسم می روند. ورود این علاقه مندان و هواداران هنرپیشه های مطرح به همراه نامزدهای اسکار، برای کشور برگزار کننده بسیار ارزشمند خواهد بود. چه از لحاظ اقتصادی و چه از منظر گردشگری . حضور همزمان توریست فرهنگی و غیر فرهنگی باعث ایجاد تعامل در فضایی هنری و تبادل فرهنگ بین کشورهای مختلف می شود. این رویداد باعث شناخت همه جانبه کشورها ، مهمتر از آن موجب آشنایی مردم دنیا با آداب رسوم، سنن و فرهنگ یکدیگر در تقابل با هم می شود. سرزمین ایران با قدمت چند هزار ساله و دارا بودن تمدنی عظیم ،توانمندی و پتانسیل های بسیاری دارد تا با شرکت در جشنواره های خارجی ، پل ارتباطی باشد برای شناساندن این تمدن و فرهنگ به جهانیان . به همین منظور با بهرام عظیمی کارگردان و انیمیشن ساز سینما که درانیمیشن «تهران ۱۵۰۰» برپرده نقره رنگ سینما خوش درخشید و در ذهن ها باقی ماند ، در این خصوص گفتگو کردیم.
یکی از ویژگی های مراسم اسکار جذب توریست فرهنگی و از همه مهمتر تعامل فرهنگی بین کشورهای شرکت کننده و تبادل دوجانبه آنها است. این امر منجر به ملاقات سینماگران و بازیگران مطرح دنیا با هنرمندان کشور ما و شناسایی سینمای ما در عرصه بین الملل می شود. با این حال عدم حضور ایران در اسکار ، ضمن در نظر گرفتن درخشش اصغر فرهادی در سال گذشته ، چه تبعاتی را برای سینمای ما و حضور در سطح بین الملل ، در بر خواهد داشت؟ بنده این موضوع را اصلا قبول ندارم.اسکار اتفاقا جشنواره بسته ای است. مراحل انتخاب فیلم ها برای راهیابی به اسکار بسیار متفاوت است.اما جشنواره های دیگر چنین نیست.من فیلمی را که ساخته ام آن را ارایه می دهم و هیئت انتخابی آنرا انتخاب می کنند. ممکن است که به تمام جشنواره ها برود.اما اسکار متفاوت است. این مواردی که شما راجع به توریست فرهنگی و تبادل فرهنگی گفتید ، بیشتر در رابطه با جشنواره های دیگر صدق می کند. جشنواره ای که بتوان فیلم فرستاد ، همزمان با اکران فیلم ، کل گروه حضور داشته باشد چه فیلم برنده شود چه نشود. سیستم اسکار با دیگر جشنواره ها فرق می کند. مراسم اسکار چه بخواهیم چه نخواهیم مهمترین اتفاق سینمایی در جهان است.تعداد زیادی جشنواره معتبر در دنیا وجود دارد، که به نوعی اسکار کشورهای دیگر محسوب می شود. مثلا اسکار فرانسه، اسکار یونان ،اسکار انگلستان.اسم جشنواره چیز دیگری است اما برای اینکه اعتبارش را زیاد کنند می گویند این مراسم مثل اسکار است. به همین دلیل خیلی خوب می شد هر سال ایران نماینده ای هم آنجا داشته باشد.البته این مسله ای غیر قابل اجرا و نشدنی است. چون شرایط انتخاب در آنجا بسیار سخت است حداقل هر دو سال اگر ایران یک فیلم داشته باشد.این حضور به کل اعتبار فرهنگی ما کمک می کند نه تنها به اعتبار سینمایی ما. وقتی یک فیلم وارد اسکار می شود بسیاری از مردم دنیا چه در اسکار حضور داشته باشند چه نه، فیلم را می بینند و این ثابت می کند که ما دارای تمدن و فرهنگ هستیم. با این که بیاییم حرف بزنیم و از پیشینه تاریخی ، تمدن و فرهنگ خودمان صحبت کنیم ، بگوییم ما پیشرفته هستیم ، می توانیم با دنیا رقابت کنیم. اینها همه حرف است. مگر اینکه در عمل ثابت کنیم. در تمام زمینه ها مثل پزشکی ، اقتصاد و… به خصوص سینما. که سینما هویت فرهنگی ما را خیلی خوب می تواند معرفی کند. تنها سینمای کشور قابلیت این را دارد ما را به روز و پیشرفته نشان دهد.
رابطه هنرمندان ما با کشورهای خارجی ، برای شناساندن سینمای ایران به جهان و تعامل فرهنگی، چقدر می تواند موثرباشد؟ کما این که این رابطه دوجانبه موجب افزایش توریست فرهنگی نیز خواهد شد.
این مسایل به فضای فیلم ما بستگی دارد که در فیلم ، ما چه چیزی را به تصویر کشیده ایم. این که ببینند یک فیلمی از ایران رفته اسکار حتی اگر فیلم را هم ندیده باشند فقط شنیده باشند که اسکار گرفته، این به تنهایی به هویت ما ، به روز بودن ما و به اینکه ما صاحب صنعت سینما هستیم کمک می کند.بخش دیگر سئوال شما آن حضور سینماگران ما ملاقات با سینماگران مطرح و تعامل فرهنگی و… اصلا در اسکار چنین چیزی نیست.جشنواره برلین و کن هر کسی می تواند برود. از یک کشاورز گرفته تا سینماگر حرفه ای .پول باید بدهد. اما بحث رفتن هست، که می تواند برود.اما کسی نمی تواند به مراسم اسکار برود. در مراسم اسکار یک بار آقای مجیدی و پارسال هم آقای اصغر فرهادی با چند تا از عوامل فیلمش رفته اند. اسکار مراسمی نیست که من به عنوان یک ایرانی بتوانم بروم. هر جشنواره ای در هر جای دنیا که برگزار می شود یک سری بازدید کننده معمولی دارد و همچنین عوامل فیلم و کارگردانان در کنار هم در سالن مراسم همدیگر را می توانند ببینند و ملاقات کنند. اما بنده در اسکار که نمی توانم با بردپیت و اسکورسیزی و… صحبت کنم. پس من به عنوان یک آدم عادی هیچ تبادل فرهنگی با یک سینماگر نمی توانم داشته باشم.
اکران فیلم های خارجی با ترجمه درست و ممیزی معقول نه سلیقه ای چقدر می تواند در این جریان فرهنگی که بین کشور های مطرح جهان ایجاد می شود تاثیر دارد؟هرچند عده ای مخالف این امر هستند که به اکران فیلم های داخلی لطمه می زند.
اخه ما سینمای داخلی نداریم. سالی دو تا فیلم خوب داریم که قابل دیدن است مردم می توانند ببینند و لذت ببرند.جای بسیاری از فیلم ها خالی است. چرا ما باید به سیستم خودمان عمل کنیم. درهمه کشور های دنیا فیلم خارجی اکران می شود حالا به سانسور هم کاری ندارم . هرچه قدر دوست دارند سانسور کنند . اما فیلم را اکران کنند. در کشور ما در زمینه هنر، قدرت دست یک نفر نیست . طوری نیست که وزیر ارشاد بگوید از امروز وضع عوض شد بفرمایید. یک همتای خودش جای دیگری که ارگانی دیگری است در جایی دیگر، قدرت دارد. یا کسانی که ربطی به هنر ندارند نظر می دهند و قدرت دارند. در کشور ما یک فرد می تواند تصمیم گیرنده باشد. یعنی کسی که اصلا شما نمی شناسید چه کسی است . به این علت است که فیلم های خارجی تا الان اکران نشده است. و گرنه اکران فیلم های خارجی هیچ لطمه ای به فیلم های داخلی نمی زند. چرا که ما اصلا فیلم ایرانی نداریم که با مشکل مواجه شود. شاید دوتا باشد، که آنها فروش خودشان را دارند.
با این شرایط به نظر شما آیا می توانیم امیدوارباشیم جشنواره معتبری داشته باشیم که هنرمندان طراز اول خارجی درآن حضورداشته باشند و به دنبال آن توریست فرهنگی نیز جذب شده و برای شرکت در جشنواره و حتی تماشای آن هزینه کرده وبه این کشورو جشنواره اش میآید . .چه راه کاری دارید؟ خود هنرمندان چقدر می توانند سهیم باشند؟
توریست فرهنگی یعنی چی؟ در کشور ما تعدادی جشنواره بین المللی برگزار می شود.در این جشنواره ها ملاک چه چیزی است؟ این است که ما یک جشنواره داریم به عنوان مثال کاریکاتور. که می گوییم ۲۰۰۰ تا کاریکاتور از ۷۵ کشور دنیا شرکت کرده اند بله از لحاظ آمار و ارقام بین المللی است . اما جشنواره بین المللی واقعی جشنواره ای است که هر کدام از کشورهایی که کار دارند در این جشنواره بتوانند حضور داشته باشند.پس جشنواره های ما جشنواره واقعی نیست. ما مشکل داریم. توریست ما وقتی به اصفهان می رود به خاطر حجاب ،کتکش می زنند. ما مشکل داریم . در کل دوست نداریم که خارجی به ایران بیاید. چون خارجی ها خصوصا هنری ها به دید دیگری به آنها نگاه می کنیم. دوست نداریم سینماگر خارجی به ایران بیاید اگر هم بیاید مرد باشد نه زن. در آن صورت هم سابقه او را چک می کنیم که چه فیلمی ساخته ، یا چه بازی کرده؟ و هزاران مورد دیگر. ما بر اساس سلیقه انتخاب می کنیم . چنین چیزی نباید باشد. من اگر هر جشنواره خارجی دلم بخواهد می روم و می گویم من یک فیلمساز ایرانی هستم. دعوتنامه برای من می فرستند ، فقط شاید بگویند پول بلیط را خود من بپردازم. ایا ما خارجی ها را می توانیم به این شکل دعوت کنیم؟ ترجیح ما این است که خانم نباشد.ما محدودیت داریم در این کشور. توریست فرهنگی که جای خود دارد. توریست نرمال که در تمام دنیا وجود دارد و به افغانستان می رود با شرایط سخت ، هرگز به ایران نمی اید. با وجود اینکه کوچه به کوچه ما برای توریست ها دیدنی است. شرایط مملکت ما طوری است که سختگیری داریم و حساب کتاب های ما با دنیا فرق می کند، توریست نمی تواند بیاید.
فکر می کنید چه کسانی برنامه ریزی کنند و توسط چه ارگانی این کار عملی خواهد بود؟
توسط دولت . دولت باید چارچوب خودش را تغییر دهد و این شرایطی که باعث می شود توریست به این کشور وارد نشود را کم کند. شرایط را راحت تر کند. هتل خوب داشته باشیم . برخورد مناسب و بهتری داشته باشیم. در فرودگاه کمتر به آنها گیر بدهند. سیاست مملکت ما این است که توریست نباید بیاید . شما می خواهید این شرایط را عوض کنید ، نه عوض نمی شود.